Tocilizumab

Met medicijnen kan de oorzaak van reumatische aandoeningen niet worden weggenomen. Wel zijn er medicijnen die de ontstekingen in de gewrichten kunnen onderdrukken. Deze medicijnen noemen we reumaremmers. Na enige tijd kunnen hierdoor klachten zoals pijn, vermoeidheid, stijfheid en zwelling van de gewrichten verminderen. Bovendien kunnen reumaremmers gewrichtsschade voorkomen of sterk afremmen. De meeste mensen reageren goed op een behandeling met (een combinatie van) reumaremmers, de zogenaamde DMARD’s, zoals methotrexaat, leflunomide, sulfasalazine en hydroxychloroquine. Als dit onvoldoende werkt, wordt er gekozen voor een biological. Tocilizumab is zo'n medicijn.

Tocilizumab blokkeert de werking van een specifiek eiwit (interleukine 6) dat betrokken is bij het ontstekingsproces in jouw lichaam. Uit onderzoek is gebleken dat dit kan leiden tot snelle verbetering van de klachten en een remmend effect kan hebben op de ontwikkeling van gewrichtsschade.

Als tocilizumab een gunstig effect heeft, kun je het in principe gedurende langere tijd blijven gebruiken. Als na 6 maanden geen duidelijke verbetering is opgetreden en/of je te veel last hebt van bijwerkingen, zal de reumatoloog kunnen besluiten het gebruik van tocilizumab te stoppen.

Als je al pijnstillers gebruikt, kun je deze blijven gebruiken. Tocilizumab kan meestal samen met andere geneesmiddelen worden gebruikt. Toch is het verstandig om met je behandelend arts te overleggen over het gelijktijdig gebruik van andere medicijnen. Informeer altijd uw huisarts, apotheker en specialist over uw medicatie. Neem altijd een medicatieoverzicht mee.

In gezonde botten zijn met name twee soorten cellen actief, cellen die bot aanmaken, de osteoblasten en cellen die bot afbreken, de osteoclasten. Normaal verkeren ze in een redelijk evenwicht. Bij botontkalking is dat evenwicht verstoord. Er wordt meer bot afgebroken dan aangemaakt.

De behandeling van osteoporose bestaat enerzijds uit leefstijl adviezen, zoals voldoende calcium inname, voldoende vitamine D, voldoende lichaamsbeweging, stoppen met roken, matigen alcoholconsumptie en het voorkomen van valincidenten. Daarnaast bestaat de behandeling van osteoporose uit medicatie, meestal bisfosfonaten.

Bisfosfonaten zijn medicijnen die aan botweefsel hechten en hierdoor de botafbraak remmen, de botdichtheid vergroten en het risico op botbreuken beperken. Meestal wordt gestart met bisfosfonaten in tabletvorm zoals alendronaat (Fosamax) of risedronaat (Actonel). Indien mensen deze tabletten niet verdragen of bekend zijn met ernstige slokdarm- en/of maagklachten kan behandeling met een bisfosfonaat per infuus, zoals zoledroninezuur een goed alternatief zijn.

Doordat zoledroninezuur in hoge mate aan botweefsel hecht, is het gedurende een lange periode werkzaam en is een behandeling eens per jaar voldoende.

Als je al pijnstillers gebruikt, kun je deze blijven gebruiken. Zoledroninezuur kan meestal samen met andere geneesmiddelen worden gebruikt. Toch is het verstandig om met je behandelend arts te overleggen over het gelijktijdig gebruik van andere medicijnen. Informeer altijd uw huisarts, apotheker en specialist over uw medicatie. Neem altijd een medicatieoverzicht mee.

Tocilizumab verzwakt jouw afweersysteem, waardoor je vatbaarder bent voor infecties. Infecties kunnen sneller en ernstiger optreden. Bij hoge koorts of tekenen van infectie moet je direct jouw arts of apotheker raadplegen. Veelvoorkomende infecties zijn (bovenste) luchtweginfecties, urineweginfecties en herpes simplex (koortslip). Andere bijwerkingen van Tocilizumab zijn verhoogd cholesterol en hoge bloeddruk.

Bij injecties kunnen reacties op de injectieplaats en/of overgevoeligheidsreacties optreden. Huidreacties verdwijnen meestal na enkele weken. Verkoeling van de huid kan verlichting bieden.

Bij infuustoediening kunnen infuusreacties voorkomen. Deze overgevoeligheidsreacties zijn meestal mild en veroorzaken symptomen zoals hoofdpijn, duizeligheid, rillingen, benauwdheid, blozen, hoesten, jeuk en huiduitslag. Ernstige allergische reacties zijn zeldzaam.

Na het infuus, als je klachten krijgt, dien je tijdens kantoortijden contact op te nemen met Reade. Buiten kantoortijden met (spoedeisende) klachten, neem je contact op met de dienstdoende reumatoloog in het VUmc. Vergeet niet om jouw reumatoloog op de hoogte te stellen, zodat zij de relatie met de behandeling met Tocilizumab kan beoordelen.

Voordat je met dit medicijn kunt beginnen, bepaalt jouw reumatoloog hoe actief jouw ziekte is en worden andere infecties zoals tuberculose gecontroleerd. Bloedafname zal plaatsvinden vóór aanvang. Indien nodig wordt er een röntgenfoto van jouw longen gemaakt en een Mantoux (huidtest) uitgevoerd om actieve tuberculose uit te sluiten.

Injectie
Voor elke injectie neem je de checklist met contra-indicaties voor biologicals door. Als je één of meerdere vragen met ja beantwoordt, moet je eerst contact opnemen met Reade om te overleggen of je tocilizumab mag toedienen.

Infuus
Een dag voor het infuus dien je de checklist met contra-indicaties voor biologicals door te nemen. Als je één of meerdere vragen met ja beantwoordt, dien je contact op te nemen met de dagbehandeling. Tijdens de behandeling zal een verpleegkundige jouw bloeddruk, hartslag en temperatuur controleren. Bovendien word je voor elk infuus gewogen, omdat de dosering afhankelijk is van jouw gewicht. De verpleegkundige informeert ook naar eventuele ziektes of infecties die je hebt gehad. Als alles in orde is, wordt het infuus geplaatst

Omdat er onvoldoende gegevens bekend zijn over gebruik van tocilizumab tijdens de zwangerschap en borstvoeding, adviseren wij deze medicijnen niet te gebruiken tijdens de zwangerschap en borstvoeding. Het is daarom van belang jouw reumatoloog tijdig te informeren als je een zwangerschap overweegt of al zwanger bent.

Reizen
Bespreek je reisplannen met je reumatoloog voordat je begint met de behandeling met tocilizumab. Als je van plan bent om op reis te gaan, controleer dan of er vaccinaties nodig zijn (bij de GGD in je woonplaats). Vaccinaties met een levend of verzwakt virus* mogen niet worden gegeven tijdens de behandeling met abatacept en tot ten minste drie maanden na het stoppen van de behandeling. Op de biopoli is een Engelstalige reisbrief beschikbaar.

*Vaccinaties met een levend of verzwakt virus zijn vaccins die een levend, maar verzwakt virus of een verzwakte versie van het virus bevatten. Deze vaccins helpen het immuunsysteem om een beschermende reactie op te bouwen zonder dat je ernstig ziek wordt. Voorbeelden van vaccins met een levend of verzwakt virus zijn onder andere het BMR-vaccin (bof, mazelen, rodehond) en het gelekoortsvaccin. Bij het gebruik van tocilizumab wordt het afgeraden om dergelijke vaccinaties te ontvangen vanwege een verminderde respons op de vaccinatie en een mogelijk verhoogd risico op infectie.

Griepvaccinatie
Het jaarlijkse griepvaccin kan worden toegediend.

Bewaaradvies
Bewaar het in de koelkast tussen 2 graden Celsius en 8 graden Celsius, niet in de vriezer. Bewaar de voorgevulde spuit in de buitenverpakking ter bescherming tegen licht.

Als je tocilizumab via injectie gebruikt, ontvang je je eerste dosis van het medicijn bij Apotheek Reade. Voordat je begint, bespreek je tijdens een farmaceutisch consult informatie over de werking, mogelijke bijwerkingen, belangrijke aandachtspunten met betrekking tot je TNF-blokker. Natuurlijk kun je ook je vragen en zorgen bespreken.

We controleren en actualiseren je medicatiegegevens om ervoor te zorgen dat je veilig kunt beginnen met het gebruik. Na je bezoek aan de specialist keer je terug naar Apotheek Reade om het medicijn daadwerkelijk op te halen. We bereiden het medicijn voor je voor en je neemt het mee naar kamer A9. Hier vertelt de doktersassistente over hoe je de injectie moet toedienen. Als de eerste instructie voldoende voor je is en je ervoor kiest om in de toekomst thuis zelf te injecteren, kun je een volgende levering ontvangen via Apotheek Reade.

De planning en levering worden afgehandeld door onze logistieke partner Alcura. Als je een nieuwe levering nodig hebt, zullen zij contact met je opnemen. Zij zullen dan een geschikt moment plannen met Apotheek Reade en jou. Je kunt hen ook zelf bellen op 088-1040188.

Bij toediening via het infuus kan er een infuusreactie optreden. Meestal verlopen deze overgevoeligheidsreacties mild met symptomen zoals hoofdpijn, duizeligheid, rillingen, benauwdheidsklachten, blozen, hoesten, jeuk en/of huiduitslag. Ernstige allergische reacties zijn zeer zeldzaam.

Één tot drie dagen na het infuus kunnen griepachtige klachten ontstaan, zoals koorts, rillingen, spierpijn, gewrichtspijn en hoofdpijn. Deze klachten zijn mild tot matig en verdwijnen binnen enkele dagen. Deze griepachtige klachten komen na het eerste infuus vaak voor (bij meer dan 30% van de mensen), maar bij het volgende infuus gewoonlijk in mindere mate.

Andere mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid, diarree, buikpijn, droge mond, hoesten, spierzwakte, moeheid, huiduitslag, slapeloosheid, ooginfectie, zwelling van de handen, voeten en enkels.

Bij een aantal mensen werd na behandeling met zoledroninezuur een onregelmatige hartslag gezien. Het is niet duidelijk of deze klachten door het infuus met zoledroninezuur worden veroorzaakt. Het is in ieder geval goed om klachten van een onregelmatig hartritme te melden aan je behandelend arts.

In het bot van de onder- en bovenkaak kan in zeldzame gevallen afbraak (necrose) ontstaan. Indien je klachten krijgt van je kaak, raadpleeg dan direct een (tand)arts. Je kunt het risico op necrose verkleinen door een bezoek aan de tandarts bij tandheelkundige problemen voorafgaand aan de behandeling met zoledroninezuur. Op deze wijze kunnen eventueel ingrijpende behandelingen in je mond voor de start van het medicijn worden uitgevoerd.

Indien je tijdens het infuus klachten krijgt, verzoek ik je dit direct te melden bij de verpleegkundige. Op deze manier kunnen we zo goed mogelijk handelen.

Mocht je na het infuus klachten krijgen, verzoek ik je tijdens kantoortijden contact op te nemen met Reade. Bij (spoedeisende) klachten buiten kantoortijden kun je contact opnemen met de dienstdoende reumatoloog in het VUmc. Daarnaast is het advies je reumatoloog te informeren, zodat die kan inventariseren in hoeverre dit met de behandeling met abatacept te maken kan hebben.

Voordat je kunt beginnen met zoledroninezuur, is het belangrijk om je nierfunctie en de hoeveelheid calcium in je bloed te laten controleren. Neem contact op met de dagbehandeling als je de dagen voor het infuus last hebt gehad van hoge koorts, diarree of andere aandoeningen waarbij je veel vocht hebt verloren.

Het is ook belangrijk dat je voldoende calcium en vitamine D inneemt zoals voorgeschreven door je behandelend arts, zodat het medicijn goed kan werken.

Voor het infuus zal een verpleegkundige je bloeddruk en hartslag controleren.

Omdat er onvoldoende gegevens bekend zijn over gebruik van tocilizumab tijdens de zwangerschap en borstvoeding, adviseren wij deze medicijnen niet te gebruiken tijdens de zwangerschap en borstvoeding. Het is daarom van belang jouw reumatoloog tijdig te informeren als je een zwangerschap overweegt of al zwanger bent.

Om uitdroging en hoofdpijn te voorkomen, is het belangrijk dat je 30 minuten voor het infuus 2 tabletten paracetamol van 500 mg inneemt met 2 glazen water. Ongeveer 4 uur na de behandeling neem je opnieuw 2 paracetamoltabletten in met 2 glazen water. We raden je aan om tot 3 dagen na het infuus 2 keer per dag 2 paracetamoltabletten in te nemen en voldoende vocht te drinken.

Om de dichtheid van je botten te controleren, kan er een botdichtheidsmeting (DXA-scan) worden herhaald. Dit kan helpen bij het beoordelen of de behandeling moet worden voortgezet.

Voordat je begint met zoledroninezuur, is het advies om eerst naar de tandarts te gaan en eventuele tandheelkundige problemen te laten behandelen als je een slecht gebit hebt of kaakproblemen ervaart.

Zorg ervoor dat je een vervangende arts, medisch specialist en apotheek op de hoogte stelt van eventuele andere ziekten of klachten die je hebt. Dit helpt voorkomen dat je verkeerde medicijnen krijgt.